Palec młoteczkowaty
Palec młoteczkowaty – co to jest
Palec młoteczkowaty to deformacja palca polegająca na jego zagięciu w stawie międzypaliczkowym dalszym. W początkowym etapie deformacji dochodzi do przykurczu ścięgna mięśnia zginacza długiego danego palca. Później, wraz z postępem schorzenia, deformacja staje się niekorektywna, co znaczy, że nie możemy biernie wyprostować zagiętego palca do pozycji prawidłowej. Dzieje się tak dlatego, że z czasem dochodzi również do przykurczu tkanek miękkich w tym podeszwowej części torebki stawowej okolicy stawu międzypaliczkowego dalszego.
W deformacji tej dochodzi do zagięcia stawu międzypaliczkowego dalszego, a stawy międzypaliczkowe bliższy i śródstopno-paliczkowy pozostają ustawione prawidłowo. W większości przypadków prawidłowa jest również ruchomość w stawie międzypaliczkowym bliższym oraz śródstopno-paliczkowym danego palca.
Zdjęcie: Palec młoteczkowaty
Palce – anatomia
Palce w stopie od drugiego do czwartego składają się z trzech paliczków oraz dwóch stawów międzypaliczkowych. Paliczek proksymalny z paliczkiem środkowym połączony jest stawem międzypaliczkowym bliższym (ang. PIP). Zaś paliczek środkowy z paliczkiem dystalnym stawem międzypaliczkowym dalszym (ang. DIP). Paluch składa się z dwóch paliczków połączonych stawem międzypaliczkowym palucha (ang. IP), zaś palec piąty najczęściej złożony jest z trzech paliczków, z których dwa ostatnie (środkowy i dystalny) mogą być ze sobą połączone. W prawidłowych warunkach podczas obciążenia stopy palce spoczywają swobodnie na podłożu. W takim przypadku staw międzypaliczkowy bliższy i międzypaliczkowy dalszy, a także staw śródstopno-paliczkowy MTP (połączenie kości śródstopia z paliczkiem podstawnym) ustawione są w jednej osi.
Deformacja ta występuje 5 razy częściej u kobiet i najczęściej dotyczy jedynie jednego palca w stopie
Do najczęstszych przyczyn deformacji zalicza się noszenie zbyt krótkiego obuwia
Objawy choroby zwiększają się wraz z postępem deformacji, a jedynym trwałym rozwiązaniem problemu jest zabieg chirurgiczny
Przyczyny deformacji
Do najczęstszych przyczyn tej deformacji zalicza się noszenie zbyt krótkiego obuwia, które wymusza zagięcie się najczęściej zbyt długiego palca oraz urazy lub zaburzenia nerwowo-mięśniowe. Najczęściej jednak rzeczywistej przyczyny deformacji nie udaje się ustalić. Najczęściej schorzenie dotyczy palca drugiego ze względu na jego największą długość, choć może występować również w palcu trzecim i czwartym.
Zdjęcie: Palec młoteczkowaty
Deformacja ta występuje 5 razy częściej u kobiet i najczęściej dotyczy jedynie jednego palca w stopie.
Często zdarza się również, iż występuje jednocześnie w obu stopach. Częstość występowania deformacji nie jest znana w populacji. Jednakże z pewnością palec młoteczkowaty występuje znacznie rzadziej niż inne deformacje palców II-V, takie jak palce młotkowate i szponiaste.
Pamiętaj!
Leczenie nieoperacyjne najczęściej nie jest skuteczne, a objawy zwiększają się wraz z postępem deformacji. Rozwiązaniem problemu jest zabieg chirurgiczny.
Rozpoznanie
Rozpoznanie schorzenia na ogół jest bardzo proste. W pozycji stojącej widzimy zagięcie stawu międzypaliczkowego dalszego oraz widoczny modzel na szczycie palca. Dodatkowo najczęściej dochodzi do zmian troficznych płytki paznokciowej wynikających z jej konfliktu z podłożem. U pacjenta ból występuje na szczycie zagiętego młoteczkowato palca.
W każdym przypadku wskazane jest wykonanie dokładnego badania klinicznego całej stopy oraz wykonanie diagnostyki RTG na stojąco (zdjęcia stopy w projekcjach przednio-tylnej tzw. AP i bocznej).
W obrazie RTG widać typowe zgięcie podeszwowe pomiędzy paliczkiem środkowym i dystalnym zmienionego chorobowo palca. Inne badania obrazowe najczęściej nie są konieczne.
Zdjęcie: Palec młoteczkowaty RTG
Przebieg schorzenia
Deformacja ma najczęściej charakter postępujący. W pierwszym etapie jest ona korektywna (palec można wyprostować do prawidłowego ustawienia w stawie DIP). Wraz z upływem czasu i rozwojem zmian wokół stawu międzypaliczkowego dalszego przybiera charakter utrwalony.
Nowoczesne metody leczenia
Tytanowe implanty
Brak konieczności założenia gipsu
Krótki okres rekonwalescencji
Leczenie
Zdjęcie: Palec młoteczkowaty operacja
W początkowych stadiach zaleca się noszenie obuwia odpowiedniej długości, niepowodującego podkurczanie palców. Później, kiedy deformacja przestaje być korektywna, stosuje się elementy amortyzujące w okolicy szczytu palca. Równolegle podejmuje się próby rehabilitacji polegającej na rozciąganiu przykurczonych struktur danego palca.
Dlaczego warto zdecydować się na operację palca młoteczkowatego?
Leczenie nieoperacyjne najczęściej nie jest skuteczne, a objawy zwiększają się wraz z postępem deformacji. Rozwiązaniem problemu jest zabieg chirurgiczny.